قطعات دوچرخه

دوچرخه ابزاری فوق العاده است. یکی از معدود ابزارهای مدرن که می‌توان کل دل و روده‌اش را بشناسید، تعمیر کنید، تعویض کنید یا به روز رسانی کنید. فهرست زیر تقریبا همه اجزای یک دوچرخه استاندارد را به شما نشان می‌دهد. کاملا این امکان وجود دارد که مثلا کمک فنر را باز کنید و به جایش کمک فنری بزرگتر ببندید یا اگر فرمانتان زیادی عریض است، آن را با فرمانی کوتاهتر عوض کنید. حتی اگر در ابتدای کار دوچرخه‌تان را با لوازمی ارزانتر خریده‌اید ولی از بدنه آن راضی هستید، می‌توانید فقط اجزایی مثل دنده‌ها را با دنده‌هایی رده بالاتر عوض کنید و دوچرخه سرحالتری داشته باشید.

قطعات دوچرخه:

• بدنه یا تنه
• دوشاخ
• فرمان
• کرپی فرمان
• زین یا صندلی
• لوله زین
• لاستیک یا تایر
• طوقه
• پنجه رکاب
• طبق قامه
• شانژمان (دستگاه تعویض دنده عقب)
• طبق عوض کن (دستگاه تعویض دنده جلو)
• دسته دنده
• دسته ترمز
• ترمز (دیسکی و لقمه‌ای)
• خودرو
• زنجیر

آشنایی با اجزا دوچرخه

• بدنه : بدنه دوچرخه اغلب از چند لوله اصلی تشکیل می‌شود. در دوچرخه‌های جاده ای و دوچرخه کوهستان شکل آن به صورت مثلث بوده و جنس بدنه می‌تواند از مواد مختلف مانند آهن، آلومینیوم یا کربن ساخته شود. جنس آلومینیوم به علت سبک بودن آن برای اکثر افراد بهترین انتخاب است. برخی از برند ها با ایجاد تغییراتی در سبک و سیاق بدنه به گونه ای، امضای خاص خود را ایجاد کرده‌اند. به عنوان مثال شرکت جی تی، با ساخت یک مثلث کوچک در بالای مثلث اصلی، دوچرخه های خود را از لحاظ ظاهری با سایر دوچرخه ها متمایز کرده است.
• فرمان : فرمان ها دارای اشکال مختلفی هستند. برخی از فرمان ها به صورت یک خط صاف، برخی به صورت منحنی و برخی از آن ها کورسی کلاسیک هستند که به دراب زین یا صندلی: مستقل از تنظیم ارتفاع، اکثر زین‌ها امکان تنظیمات ریزتری مانند تنظیم سطح افقی را هم دارند. بعضی از افراد زین‌های ورزشی نازک را ترجیح داده و بعضی‌ها زین‌های بزرگتر و راحت را می پسندند.
• لاستیک یا تایر: تایرها به وسیله چند فاکتور مانند اندازه، میزان عاج و عرض شناخته می‌شوند. تایرهای صاف‌تر برای دوچرخه شهری و آسفالت مناسب است و   تایرهای عریض‌تر و پر عاج مناسب دوچرخه کوهستان و جاده های ناهموار است. 
• طبق قامه: طبق قامه، صفحه‌ای است که در انتهای آن رکاب هامتصل می‌شوند. تعداد چرخ دنده روی طبق قامه، دنده‌های جلوی دوچرخه شما را مشخص می‌کند.
• طبق عوض کن : طبق عوض کن در واقع همان دستگاهی است جهت تعویض دنده جلو. طبق عوض کن یک ابزار دارای فنر برای تعویض دنده‌های جلو می باشد.طبق عوض کن با فشار عرضی به زنجیر دوچرخه، زنجیر را روی یکی از چرخ‌دنده‌های تعبیه شده روی طبق قامه می‌اندازد.
• دسته ترمز: اهرمی است که باعث می‌شود ترمزهای روی چرخ ها عمل کنند. انرژی وارد شده به دسته دنده  ممکن است به وسیله یک سیم و یا با یک سیستم هیدرولیک به مکانیزم اصلی ترمز منتقل شوند. قسمت اصلی ترمز یا به صورت لقمه ای است که دو قطعه را روی طوقه دوچرخه فشار می‌دهد و یا دیسکی است که دو لنت را روی یک دیسک که وسط چرخ قرار گرفته است، می‌فشارد. در دوچرخه‌های کورسی ممکن است دسته ترمز و دسته دنده در یک مکانیزم تعبیه شده باشند.
• خودرو: خودرو به چرخ دنده‌هایی گفته می شود که به چرخ عقب بسته می‌شوند و باعث می‌شوند زنجیر بتواند با حرکت روی آن‌ها، سرعت و قدرت متفاوتی به چرخ وارد کند. در واقع اگر خودروی دوچرخه شما ۹ چرخ دنده داشته باشد، به این معنی است که دوچرخه شما دارای  ۹ دنده در عقب خواهد بود.

• دو شاخ: به وسیله ای که به جلوی بدنه وصل شده، و چرخ جلو را نگه می دارد دوشاخ می گویند. اگر دوشاخ بدون فنر و به صورت ساده باشد به آن دوشاخ خشک یا معمولی می‌گویند و اگر دو شاخ دارای کمک فنر باشد، ممکن است از نوع بادی باشند یا از نوع روغنی. وضعیت کمک دوشاخ‌های فنر دار به وسیله یک کنترل روی خود کمک فنر و یا روی دسته قابل کنترل و باز و بسته شدن است. شایان ذکر است، وجود کمک فنر بخشی از انرژی رکاب زدن را ذخیره می کند و به همین دلیل است که دوچرخه‌های جاده، دارای کمک فنر نیشتند و از دو شاخ‌های خشک استفاده می‌کنند.
• کورپی فرمان: کورپی در واقع وسیله ای است که فرمان دوچرخه را به بدنه ی آن متصل می کند. کورپی بلندتر و یا کوتاه تر امکان تنظیم زاویه نشستن را به دوچرخه سوار می دهد. در اکثر انواع کورپی به وسیله یک پیچ می توان زاویه را تغییر داد و فرمان را کمی بالاتر و نزدیکتر آورد.
• لوله زین: لوله زین به گونه ای است که از بالا به زین وصل می‌شود و پایین آن در بدنه دوچرخه فرو می‌رود. از این طریق می‌توان زین را در ارتفاع مناسب و دلخواه تنظیم کرد. 
• پنجه رکاب: پنجه رکاب‌های حرفه‌ای دارای بخشی هستند که می تواند به کفش حرفه ای قفل شود تا دوچرخه سوار بتواند حین بالا کشیدن پا به رکاب هم فشار بیاورد. این نوع از پنجه رکاب برای مصارف شهری مناسب نیست چراکه در صورت بروز خطر جدا شدن از دوچرخه کمی دشوار تر می شود.
• شانژمان: شانژمان همان دستگاه تعویض دنده عقب می باشد. این قطعه، در اصل یک فنر دقیق است که یک فشاری عرضی را به زنجیر وارد می کند و زنجیر را روی چرخ دنده مورد نظر می اندازد.
• دسته دنده: دسته دنده همان قطعه یا اهرمی است که با فشار آوردن بر روی آن، شانژرمان یا طبق عوض کن به حرکت در می اید و باعث می شود زنجیر روی چرخ‌دنده‌های مختلف حرکت کند. دسته دنده دارای انواع مختلفی است. در مدل‌های ساده‌ با چرخاندن یک چرخ روی دسته، دنده عوض می‌شود و گاهی با کشیدن اهرم‌ها، مستقیما شانژرمان هل داده می شود.
• ترمز: ترمز ها با ایجاد ایجاد اصطکاک وظیفه نگه داشتن دوچرخه را به عهده دارند. اصطکاک  در ترمزهای دیسکی، بین یک صفحه فلزی واقع در وسط چرخ و دو لنت اتفاق می‌افتد و در ترمزهای لقمه‌ای، اصطکاک بین دو لقمه و طوقه دوچرخه اتفاق می افتد. ترمزهای دیسکی اغلب کارایی بهتری دارند اما تنظیم و تعویض آن‌ها دشوار است و به همین دلیل هنوز هم خیلی‌ از افراد از ترمز های لقمه‌ای استفاده می کنند.
• زنجیر: زنجیر انرژی رکاب زدن و چرخیدن طبق قامه دوچرخه را به چرخ عقب منتقل می‌کند. زنجیر مابین چرخ دنده طبق قامه و خودرو کشیده می شود.